بوری وژ داونیکوویچ از انیماتورهای بزرگ مکتب زاگرب است که ابتدا با کشیدن کاریکاتور و تصاویر فکاهی برای نشریات مشهور کارش را شروع کرد. این تجربیات باعث شد تا او به این فکر بیفتد که شخصیت‌های مصورش را به دنیای انیمیشن وارد کند و به آن‌ها جان ببخشد. تولید نخستین اثر او، که به حماسه‌ای شبیه بود، به مدت یک سال طول کشید. حاصل این تلاش، انیمیشنی به نام «ملاقات بزرگ» بود که هجویه‌ای سیاسی را در مدت زمان بیست دقیقه به نمایش می‌گذاشت. این فیلم، به تاسیس دوگافیلم، نخستین استودیوی انیمیشن یوگوسلاوی سابق در سال ۱۹۵۱ کمک کرد. داونیکوویچ مدتی به ساخت آثار طنز پرداخت و سپس در سال ۱۹۵۸ به استودیو زاگرب فیلم که تازه تاسیس بود پیوست. این استودیو در آن زمان پایگاه مکتب مشهور انیمیشن زاگرب بود، که بعدها از طریق آثار برجسته داونیکوویچ و همکارانش، میمیکا، وکوتیک، کوستلاک، کریستل، گرگیچ و سایرین شهرت جهانی یافت. درواقع داونیکوویچ سهم عمده‌ای در به شهرت رساندن جهانی زاگرب فیلم داشت. او از سال ۱۹۶۱ به ساخت فیلم‌های خود مشغول شد. طی سی سال فعالیت در این زمینه، فیلم‌هایش موفق به دریافت جوایز متعدد بین المللی شدند. در سال ۱۹۹۵ به پاس نقش ارزنده در عرصه فیلم و انیمیشن کرواسی (یوگوسلاوی) نیز جوایز داخلی و خارجی زیادی را دریافت کرد. داونیکوویچ در سال ۱۹۸۳ کتابی با عنوان «چگونه کارتون بسازیم» منتشر کرد که در سال ۲۰۰۰ به زبان فرانسه ترجمه شد.
او از همان آغاز جشنواره‌‌ی فیلم انیمیشن زاگرب در ۱۹۷۲ عضو شورای جشنواره و کمیته رهبری بوده است و از ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۱ ریاست جشنواره را بر عهده داشته است. فیلم عروسک (۱۹۶۱) جوایز فراوانی را از آن خود کرد. فیلم‌های او به مرور زمان قدرت یافت. فیلم مسافر قطار درجه دو (۱۹۷۳) اثری کلاسیک در مورد رفتار عامیانه است و چگونه راه برویم (۱۹۷۸) پیچیدگی‌های درون آدم‌های عادی و غرایز سلطه طلبی و خشونت ورزی و خود ستایی را برملا می‌سازد. شخصیت‌های او ظاهری ساده و معصوم دارند، اما در باطن دارای وحشی‌گری‌هایی هستند که حاصل قرار گیری آن‌ها در جامعه‌ای وحشی است. از دیگر ویژگی‌های دیگر او پس زمینه‌های ساده، تمرکز بر شخصیت و غافلگیری‌های مختلف است. این نکته در بسیاری از فیلم‌های او به چشم می‌خورد، از جمله فیلم در یک روز از زندگی (۱۹۸۲) و دوستداران گل. همچنین از آثار مشهور تلویزونی او می‌توان به پروفسور بالتاز اشاره کرد. در میان فیلم‌های کوتاه وی، کرک، مخترع کفش، کنجکاوی، جشن، پرنده عجیب و داستان عاشقانه مهیج از نمونه های شاخص کار داونیکوویچ هستند. داونیکوویچ نه تنها انیماتوری بزرگ بلکه طنز پردازی قهار است که به زیبایی هرچه تمام از نقاط ضعف انسان‌ها در برابر حوادث و موقعیت‌های تلخ استفاده می‌کند تا وضعیتی کمیک را خلق کند. نیش و کنایه‌های سیاسی و نقد رفتار بیهوده انسانی از ویژگی‌ها و لایه‌های مختلف آثار اوست.
ندلکو دراژیک، یکی دیگر از بزرگان زاگرب انیمیشن بود که همچون داونیکوویچ ابتدا به طراحی کاریکاتور در روزنامه پرداخت و از سال ۱۹۶۰ در استودیو انیمیشن زاگرب فیلم، ساختن فیلم‌های انیمیشن را شروع کرد. دراژیک در سال ۱۹۶۴ مجموعه‌ای از کاریکاتور‌هایش را در کتاب الفبا برای بی سوادان منتشر کرد و از آن زمان آثار بدون قهرمان او جوایز متعددی را برده‌اند، از جمله فیلم توپکو در سال ۱۹۷۱ که جایزه اول جشنواره مونترال را کسب کرد. او که تا به امروز بیش از سی فیلم ساخته است در شروع فعالیتش سمت طراح را داشت. وی در سال ۱۹۶۵ نخستین فیلم خود به نام مرثیه را کارگردانی کرد. دراژیک سال ۱۹۶۶ در جشنواره فیلم انسی موفقیت قابل توجهی کسب کرد و فیلم رام کننده اسب‌های وحشی جایزه بزرگ این جشنواره را گرفت. فیلم بعدی او دیوژن (۱۹۶۷) برنده مدال طلای جشنواره بلگراد یوگوسلاوی شد. او در فیلم موس موس (۱۹۷۲) به ترسیم نوعی موقعیت مضحک میان مرد و زن می‌پردازد که با ریتم بسیار تند جلو می‌رود، ریتمی که باعث شده به جزئیات پرداخت دقیقی نشود با این‌حال موس موس کاندید دریافت انیمیشن کوتاه در سال ۱۹۷۳ شد. فیلم دفترچه خاطرات (۱۹۷۴) که احتمالا از بهترین فیلم‌های اوست، زمینه‌ی تازه‌ای بنا می‌نهد، این فیلم ثبت تاثیرات آنی و جادوی بصری جذابی دارد. دراژیک به خوبی می‌داند چگونه تصاویر انیمیشن را با جلوه‌های صوتی و موسیقی ترکیب کند و احساسات و ذکاوت تماشاگران را مجذوب سازد. نیروی فعال ندلکو دراژیک چنان است که شاید کنار آمدن با آثارش آنچنان راحت نباشد اما تجربه پر ضرب آهنگ آثار او بی‌شک نمونه‌ی مانند خود ندارد. تخیل جذاب او را می‌شود در کار‌های دیگرش چون وارنا (۱۹۹۳) و تصویری از خاطر (۱۹۸۹) دید.
نظرات