بازیگران کودک و نوجوان زیادی وارد سینمای ایران شدند که تنها تعدادی از آنها در بزرگسالی همین مسیر را ادامه دادند و سرشناس شدند؛ کسانی مانند ترانه علیدوستی، لیلا حاتمی و پگاه آهنگرانی. بسیاری از این ستاره‌های کوچک هم که در آثار مشهوری ایفای نقش کردند، خیلی زود خاموش و فراموش شدند.
فیلم‌های سینمای ایران که با موضوع و درباره زندگی کودکان و نوجوانان ساخته شده‌اند، در چهار دهه گذشته، بخشی مهم از کارنامه هنر هفتم کشورمان را شکل داده‌اند؛ «دونده» امیر نادری، «خانه دوست کجاست» عباس کیارستمی، «باشو غریبه کوچک» بهرام بیضایی، «من ترانه ۱۵ سال دارم» رسول صدرعاملی، «بچه‌های آسمان» مجید مجیدی و … مسیری سینمایی را شکل داده‌اند که در ۴۰ سال گذشته، باعث درخشش فیلم‌های ایرانی در جشنواره‌های جهانی شده است. به‌تازگی، فیلم «خورشید» مجید مجیدی هم ادامه دهنده راه آثار مشابه خود شد و در جشنواره ونیز، جایزه مارچلو ماسترویانی (بازیگر نوظهور) را به ارمغان آورد. این جایزه به روح‌الله زمانی تعلق گرفت که در کنار دیگر بازیگران کودک و نوجوان فیلم، نقش‌آفرینی تاثیرگذاری داشت.
به همین مناسبت، نگاهی انداخته‌ایم به مهم‌ترین بازیگران کودک و نوجوان سینمای ایران که برخی از آنها تبدیل به ستاره و تعداد بیشترشان، دچار خاموشی زودرس شدند. در این گزارش، تنها به فیلم‌های سینمایی پرداخته‌ایم و سریال‌های تلویزیونی را از دایره بررسی، بیرون گذاشته‌ایم. همچنین، بیشتر توجه را بر آن گروه از آثار سینمایی متمرکز کرده‌ایم که یا خودشان فیلم‌هایی مهم و تاثیرگذار بوده‌اند یا بازیگران کودک و نوجوانی را معرفی کرده‌اند که در آینده به شهرت رسیده‌اند.
پس از فهرست کردن بازیگران کودک و نوجوان سینمای ایران در یک جدول، آنها را در سه گروه جدا مورد توجه قرار داده‌ایم؛ نخست کسانی که در ادامه راه، بازیگر حرفه‌ای شدند، دوم آن‌هایی که در بزرگسالی، در شاخه‌ای بجز بازیگری، در سینمای ایران به کار پرداختند و سوم افرادی که خیلی زود فراموش شدند.
چهره‌هایی که به شهرت رسیدند
نام علی حاتمی و فیلم «کمال الملک» برای همه ما آشناست، فیلمی که لیلا حاتمی با آن برای اولین بار در سینما ظاهر شد و نقش کودکی‌های کمال الملک را بازی کرد. لیلا حاتمی که از همانجا مورد توجه واقع شد، کار حرفه‌ای خود را آغاز کرد و حالا به یکی از ستاره‌های سینما تبدیل شده است.
ترانه علیدوستی با اولین کار سینمایی خود یعنی «من ترانه ۱۵ سال دارم» مهارت خود را به نماتیش گذاشت و کم کم وارد عرصه رقابت با دیگر هنرمندان شد. و بعد هم با نقش‌های متفاوتی که ایفا کرد تبدیل به یکی از ستارگان به نام سینمای ایران شد. او بخشی از شهرت خود را با بازی در سریال«شهرزاد» ساخته حسن فتحی به دست آورد.
علی شادمان هرچند با «میم مثل مادر» توانست استعداد خود را شکوفا کند، اما کارهای بعدی او به قدر اولین فیلم سینمایی‌اش سبب شهرت او نشد. جدیدترین اثر او بازی در سینمایی «شنای پروانه» اثر محمد کارت بود که نسبت به دیگر کارهایش، کارکتر متفاوتی را از خود به نمایش گذاشت.
پگاه آهنگرانی که فرزند منیژه حکمت و جمشید آهنگرانی است، یکی دیگر از هنرمندان نام آشنایی است که از کودکی کار خود را آغاز کرده است و به مرور زمان تبدیل به یکی از ستاره‌هایی شد که جوایز متعددی را کسب کرد. یکی از همین جوایز، سیمرغ بلورین بهترین نقش مکمل زن در سی و یکمین جشنواره فیلم فجر بود.
مهرآوره شریفی‌نیا هم مانند پگاه آهنگرانی در یک خانواده هنرمند متولد شد و هرچند که نمی‌توان مهارت او در بازیگری را نادیده گرفت اما همبازی شدن با آزیتا حاجیان، مادر خودش در «دزد عروسک‌ها» یکی از دلایلی بود که باعث شد بازی‌اش در ذهن مخاطبان ماندگار شود.
باران کوثری از سال ۱۳۷۰ فعالیت خودش را در عرصه تصویر آغاز کرده است و علاوه بر بازیگری، کارهای متفاوتی از قبیل طراحی صحنه، طراحی لباس و منشی صحنه را نیز انجام می‌دهد.
او مانند والدینش، جهانگیر کوثری و رخشان بنی‌اعتماد، مسیر بازیگری را دنبال کرده است و تا کنون برنده جوایز متعددی از جشنواره‌های گوناگون شده است.
غزل شاکری نیز یکی از نام‌هایی است که کمتر کسی پیدا می‌شو د که نام او را نشنیده باشد و یا اثری از این هنرمند ندیده باشد.
علی شادمان، غزل شاکری و مهراوه شریفی‌نیا در ژانر درام، لیلا حاتمی، ترانه علیدوستی، باران کوثری و پگاه آهنگرانی نیز در ژانر اجتماعی تبدیل به استثتاهایی شدند که توانستند گلیم خودشان را از آب بیرون بکشند.
در این میان هم کودکانی بودند که کارشان را ادامه دادند و با گذشت زمان هنوز هم ما آنها را در عرصه تصویر می‌بینیم اما آنطور که باید و شاید مشهور نشدند اما همچنان کار در تصویر را دنبال می‌کنند.
ارسلان قاسمی یکی از هنرمندانی بود که بیشتر در تلویزون درخشید اما کم کاری او در عرصه تصویر او را به شهرت چندانی نرساند.
ترلان پروانه نیز در بزرگسالی نتوانست نقش‌هایی را بازی کند که به قدر کودکی‌اش باعث شهرت او شود اما توانست برای بازی در «آهوی پیشونی سفید» جایزه دریافت کند.
زهرا اویسی، مهران ضیغمی و حسین سلیمانی همان هنرمندانی هستند که کارهای اخیرشان هرچند که خوب بوده است اما به قدر دوران کودکیشان ندرخشیدند.
بازیگرانی که به دیگر بخش‌های سینما پیوستند
تعدادی از آنها هم وارد حوزه‌های مرتبط با سینما مانند نویسندگی، تهیه کنندگی و کارگردانی شدند. سعید شیخ‌زاده یکی از این افرادی است که هرچند حضورش در بازیگری کمرنگ‌تر شد اما مسیر دوبله، گویندگی و مجری‌گری را بیش از پیش دنبال کرد. یکی دیگر از همین افراد بابک بادکوبه است که هرچند با سفر جادویی درخشید، اما ترجیح داد تا زمینه فعالیت خود را در حوزه مجری‌گری، تهیه کنندگی و کارگردانی ادامه دهد و تازه‌ترین اثر او با نام «لحظه و دیگر هیچ» ساخته شده است که این هنرمند به عنوان سرمایه گذار در آن حضور دارد. امید آهنگر یا همان علی کوچولو که در حال حاضر در لندن زندگی می‌کند تا سال ۱۳۸۹ که حدود ۳۲ سال داشت کار بازیگری را رها نکرد و آن را ادامه داد و در کنار آن نیز کارگردانی، نویسندگی و تدوینگری را نیز دنبال کرد. حامد کلاهداری هم حالا نویسنده، کارگردان و تهیه کننده‌ای است که معروف‌ترین اثر او «شکلات داغ» است. مانی نوری، همان پسر کوچک بامزه در «قصه‌های تا به تا» حالا به یکی از کارگردانان سینما تبدیل شده است که آثارش هم مخاطبان خاص خود را دارد.
ستاره‌های کوچکی که زود خاموش شدند
از میان تمام کودکانی که حالا بزرگ شدند، تعدادی بعد از بازی در چند فیلم سینمایی دیگر در این عرصه نماندند و از آن دور شدند، کسانی مانند گلشید اقبالی، آلما اسکویی، سپهر آزادی، میر فرخ هاشمیان، عدنان عفراویان، روژان آریامنش، عباس اقبالی‌زاده و الهه و الهام علی‌یاری که پس از بازی در چند فیلم و سریال دیگر خبری از آنها نشد و هرکدامشان شغل متفاوتی را انتخاب کردند و از این عرصه جدا شدند.
نظرات