فضای مجازی یکی از دلایل شکست اکران آنلاین است

 ۲۴ فروردین ۱۳۹۹ بود که «خروج» ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا، با سرمایه‌گذاری سازمان سینمایی اوج به عنوان سدشکن راهی اکران آنلاین شد و قدم در راهی گذاشت که شاید سال گذشته به ذهن خوش‌بین‌ترین مخاطب سینما هم نمی‌رسید که به این زودی در ایران آغاز شود. اما شیوع کرونا و سینمایی که یک بار دیگر گوشه رینگ افتاده بود و آن روزها به نظر می‌رسید که عنقریب است که پرچم ورشکستگی بلند کند، دلایلی بودند که لزوم ورود به عرصه آنلاین را به عنوان راه‌حل اورژانسی پیش روی مدیران سینما گذاشتند.
حالا بیش از ۷ماه از آن روزهای ابتدایی که هیجان اکران آنلاین سینمادوستان را به توفیق این راه‌حل جدید امیدوار کرده بود می‌گذرد و موضوعی که شاید بسیاری از کارشناسان بر آن اتفاق نظر داشته باشند، شکست بزرگ سینما در این مسیر جدید و موفق در کشورهای پیشرفته، در کشور ایران است. اما چرا اکران آنلاین محکوم به شکست شد؟

وقتی کپی غیرقانونی قانونی است!

یکی دلایل شکست اکران آنلاین در کشور ما بدون شک نداشتن قانون برای جلوگیری از کپی غیرمجاز است. موضوعی که بارها و بارها دلسوزان عرصه سینما و نمایش خانگی درباره آن هشدار داده‌اند اما به نظر می‌رسد وجود این قانون گرچه سود بسیاری را به دنبال خواهد داشت اما از سوی دیگر ضرری برای منافع دیگرانی می‌شود که اتفاقا دست بالایی در نهادهای فرهنگی دارند و همین موضوع پیوستن به کنوانسیون برن را برای کشور ما عملا غیرممکن کرده است. برای همین است که حداکثر سه ساعت بعد از آغاز نمایش آنلاین یک فیلم، کپی آن در سایت‌ها، کانال‌های تلگرامی و البته شبکه‌های ماهواره‌ای دست به دست می‌شود و تهیه‌کننده باید به یغما رفتن سرمایه‌اش را با چشمان خود شاهد باشد. این موضوع و ضرری که به سرمایه‌گذاران بخش خصوصی وارد می‌کند، موضوعی است که باعث شده بسیاری از فیلم‌های مستقل سینمای ایران هیچ علاقه‌ای برای ورود به عرصه نمایش آنلاین نداشته باشند.

فیلم من برای پرده سینما ساخته شده

با نگاهی به مصاحبه‌های برخی از کارگردان‌هایی که فیلم پشت سد اکران مانده دارند متوجه می‌شویم که برخی فیلم خود را مناسب اکران آنلاین نمی‌دانند. این درحالی‌است که نگاهی به کیفیت فیلم‌هایی که نتفلیکس و استریم‌های قدرتمند دنیا تولید می‌کنند متوجه می‌شویم که این فیلم‌ها با بهترین کیفیت ساخته شده‌اند و اینطور نیست که چون کیفیت پایینی دارند در استریم‌های پخش محتوا به نمایش دربیایند! در کشور ما اما نگاهی به فیلم‌هایی که به صورت آنلاین عرضه شده‌اند نشان می‌دهد که جز چند مورد خاص، هیچ کدام از فیلم‌های جریان اصلی سینمای ایران در اکران آنلاین عرضه نشده‌اند و همین موضوع شاید باعث دلسردی و دل‌زدگی مخاطب از تماشای فیلم خوب در اکران آنلاین شده باشد.

تبلیغ اکران آنلاین در تلویزیون؟ شاید وقتی دیگر!

تلویزیون به عنوان یک نهاد فرهنگی مرجع که به طور سراسری در دسترس عموم مردم کشور قرار دارد، حتما می‌توانست در اکران آنلاین هم راهگشا باشد و گره‌ای از گره‌های پرشمار سینما در این روزهای عجیب باز کند، اگر علاقه‌ای به این کار داشت و اگر رابطه‌اش با سینما و محصولات سینمایی شکراب نبود!

صداوسیما از دو راه می‌توانست در اکران آنلاین یاری‌رسان محصولات سینمایی باشد. اول اینکه برای فیلم‌های در راه اکران آنلاین همانند فیلم‌هایی که پیش از این در سینما اکران می‌شدند تیزرهای تبلیغاتی پخش کند و راه دیگر اینکه در همکاری با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با تولید و پخش تیزرهای آموزشی در ذم تماشای نسخه‌های قاچاق و کپی‌های غیرقانونی از به تاراج رفتن سرمایه تهیه‌کنندگان مستقل جلوگیری کند.

ورود نکردن وی‌اودی‌ها به ساخت فیلم سینمایی 

اکران آنلاین در کشورهای پیشرفته، حالا چندین سال است که سابقه دارد و استریم‌های پخش محتوا این روزها به غول‌های فیلمسازی تبدیل شده‌ و فیلم‌های ساخته‌شده توسط آنها به عنوان یکی از مهمترین رقبا حتی تا پای تصاحب جوایز اسکار هم پیش می‌روند. در ایران اما وی‌اودی‌ها تنها به عنوان بستری برای نمایش فیلم‌های تولید شده مطرح شده‌اند و با توجه به کارنامه اکران آنلاین تا امروز بعید است که برنامه‌ای هم برای ورود به عرصه ساخت فیلم سینمایی  داشته باشند. این درحالی‌است که دو وی‌اودی مطرح این روزها که بیشترین میزان مخاطب این بستر عرضه محتوا را تشکیل می‌دهند این روزها برای ساخت انحصاری سریال به رقابت با هم برخاسته‌اند. نماوا  به عنوان تنها بستر پخش سریال «قورباغه» یکی از مهمترین سریال‌های شبکه نمایش خانگی معرفی شد و فیلیمو هم این روزها ساخت سریال «خوب، بد، جلف» به کارگردانی پیمان قاسمخانی و نویسندگی مشترک قاسمخانی و امیرمهدی ژوله را کلید زده است. سریالی که انحصارا از فیلیمو عرضه خواهد شد. هرچند ساخت سریال پرهزینه‌تر از فیلم سینمایی است اما سریال‌ها این روزها به عنوان محتوایی که امتحان خود را پس داده و نشان داده‌اند مخاطب دارند به لحاظ بازگشت سرمایه تضمین شده هستند.
این در حالی‌است که اگر بسترهای پخش محتوا به عرصه ساخت فیلم‌های مناسب برای اکران آنلاین هم ورود می‌کردند شاید می‌شد آینده بهتری برای نجات اکران آنلاین و درنتیجه صنعت سینما در روزهای خاموشی چراغ سالن‌های سینما متصور شد.

منبع: خبرانلاین