«شب‌های هنر» مدتی است به عنوان برنامه شبانگاهی شبکه چهار سیما با تمرکز بر حوزه‌های موسیقی، شعر، تئاتر، سینما و کتاب راهی آنتن می‌شود و برخلاف سری برنامه‌های «نقد چهار» که تلاش داشت موضوعات مختلف را در هر یک از حوزه‌ها به نقد بکشاند، این برنامه بیشتر جنبه نظری و تببین موضوعات کلی را در دستور کار خود قرار داده است.
مجله تصویری «شب‌های هنر» که از شنبه تا چهارشنبه راهی آنتن شبکه چهار می‌شود، هر شب به یک حوزه اختصاص دارد؛ «شب تئاتر» با اجرای پیام دهکردی و تهیه‌کنندگی امیرقمیشی، «شب موسیقی» با اجرای رضا مهدوی و تهیه‌کنندگی حبیب‌الله ذوالفقاری، «شب شعر» با اجرای محمود اکرامی‌فر و تهیه‌کنندگی کوروش انصاری، «شب کتاب» با اجرای مسعود دیانی و تهیه‌کنندگی حسین شاه مرادی و «شب سینما» با اجرای مسعود فراستی و تهیه‌کنندگی سلمان وکیلی شب‌های مجله شامگاهی «شب‌های هنر» را تشکیل می‌دهند.
تهیه‌کنندگان این برنامه‌ها در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا از رویکرد، اهداف تولید این برنامه و موضوعاتی همچون کاهش خط قرمزها و لزوم ایجاد فضا برای انجام گفت‌وگوهای چالش‌برانگیز سخن گفتند.
تضارب آرا، برنامه را جذاب‌تر می‌کند
کوروش انصاری، تهیه‌کننده برنامه «شب شعر» درباره رویکرد این برنامه تلویزیونی توضیح داد:
پیشتر ما در برنامه نقد شعر، به نقد انواع شعر و شخصیت‌های شعری می‌پرداختیم و موضوعات مختلف را در این حوزه مورد نقد و بررسی قرار می‌دادیم، اما برنامه «شب شعر» ساختار متفاوتی دارد و بیشتر این‌گونه است که موضوعات مختلف را با حضور کارشناسان مطرح می‌کنیم و مورد بررسی قرار می‌دهیم؛ البته نگاه اصلی ما کاملا تبیینی است که طبیعتا گاهی هم به نقد کشیده می‌شود.
او همچنین درباره نحوه انتخاب موضوعات با توجه به دغدغه‌های روز حوزه شعر، با بیان اینکه «قطعاً این برنامه اتاق فکر دارد که موضوعات هر قسمت را از پیش مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دهد»، یادآور شد:
با توجه به تجربیاتی که از برنامه‌های قبل در حوزه شعر به دست آورده‌ایم و کارشناسانی که به سبب سال‌ها فعالیت در این حوزه، با آنها در ارتباط هستیم، موضوعاتی را برای برنامه انتخاب می‌کنیم.
انصاری درباره محدودیت‌های پرداختن برخی موضوعات حوزه شعر یا دعوت از برخی صاحب‌نظران این حوزه، نیز اظهار کرد:
قطعاً در کل محدودیت‌هایی وجود دارد، اما تاکنون پیش نیامده که بخواهیم مهمانی را دعوت کنیم و مشکلی وجود داشته باشد. به طور کلی سعی می‌کنیم از کسانی برای حضور در برنامه دعوت کنیم که هم به وقت مخاطب احترام گذاشته شود و هم اینکه با ایجاد فضای تضارب آرا، برنامه برای مخاطب جذاب‌تر شود.
بعضی خط قرمزها فرضی هستند
همچنین حبیب‌الله ذوالفقاری، تهیه‌کننده برنامه «شب موسیقی» نیز درباره رویکرد اصلی این برنامه، اظهار کرد:
این برنامه پیرو برنامه‌های قبلی حوزه موسیقی همانند برنامه «نغمه‌ها» با رویکرد تبیینی تولید می‌شود، اما با این تفاوت که در برنامه «شب موسیقی» با توجه به رویکرد شبکه چهار علاوه بر تبیین، نقد موسیقی را نیز در نظر گرفته‌ایم.
او درباره انتخاب موضوعات این برنامه موسیقیایی، بیان کرد:
بعد از ۱۵ سال برنامه‌سازی در حوزه موسیقی برای ما روشن است که جامعه به چه موضوعاتی علاقه‌مند است و دغدغه‌های روز در حوزه موسیقی چه چیزهایی هستند. از سوی دیگر برای انتخاب موضوع برنامه با کارشناسان و تحصیلکردگان این حوزه در ارتباط هستیم و موضوعات مختلف را با آنها مورد ارزیابی قرار می‌دهیم.
این تهیه‌کننده با بیان اینکه «تلاش می‌کنیم تا همزمان با تولید برنامه با مخاطبان ارتباط مستقیم داشته باشیم»، گفت:
«در برنامه «شب موسیقی» این امکان نیز فراهم شده است که به صورت همزمان با مخاطبان در ارتباط باشیم و سوالات آنها را از مهمان برنامه دریافت و همان زمان در برنامه مطرح کنیم. مجموع این عوامل باعث شده بتوانیم در حد امکان یک برنامه تلویزیونی، دغدغه‌های مردم را بیان و ارزیابی کنیم.»
ذوالفقاری همچنین به خط‌قرمزهایی که در حوزه موسیقی وجود دارد اشاره کرد و گفت:
«طبیعتا ما تابع سیاست‌های کلان مملکت و سازمان صداوسیما هستیم. اما در این میان باید به این نکته نیز توجه کرد که بعضی خط قرمزها، خط‌قرمزهای است که صرفا تهیه‌کنندگان آنها را تعریف می‌کنند؛ در واقع این خط‌قرمزها فرضی هستند و خط قرمزهای نظام، صداوسیما و شبکه نیستند.
او افزود:
گاهی ما تهیه‌کنندگان احساس می‌کنیم موضوعی خط قرمز است، اما وقتی پا فراتر می‌گذاریم و عبور می‌کنیم متوجه می‌شویم که اصلا خط قرمزی در آن مورد نبوده است و این واهمه خودمان بوده که مبادا مورد عتاب و خطاب قرار بگیریم. در برنامه «شب موسیقی» هم خط‌قرمزها آنقدر زیاد نیست که بخواهد ما را دچار مشکل کند. آقای معینی‌پور، مدیر شبکه نیز تاکید داشتند که ما می‌توانیم برآیند اطلاعات مردم و اهالی موسیقی را ارزیابی و انعکاس دهیم و حتی می‌توانیم در صورت لزوم از بعضی از خط قرمزها نیز عبور کنیم.
شاید فراستی مجری تند و تیزی باشد، اما …
سلمان وکیلی نیز که تهیه‌کنندگی برنامه «شب سینما» را بر عهده دارد، درباره ساختار این برنامه و تفاوتی که با سایر برنامه‌های سینمایی تلویزیون دارد، خاطرنشان کرد:
برنامه‌های زیادی در این چند ساله درباره سینما در شبکه‌های مختلف داشته‌ایم که به نقد حال حاضر سینمای ایران می‌پردازند؛ اما در میان این برنامه‌ها، جای خالی طرح مباحث نظری راجع به سینما خالی بود. بر همین اساس با توجه به این جای خالی، بعد از انجام بررسی‌ها و مشورت با صاحب‌نظران این حوزه تصمیم گرفتیم برنامه‌ای طراحی کنیم که سینما را از زوایه دیگری ببیند و فارغ از مسائل روز سینمای ایران و جهان، به مباحث نظری سینما بپردازد.
او فرم و تکنینک، فلسفه و سینما، مذهب و سینما، روانشانسی سینما، روانشناسی شناختی سینما، فمینیسم و سینما، جامعه شناسی و سینما، استعمار و سینما و … را از جمله موضوعات برنامه «َشب سینما» برشمرد و یادآور شد:
در عین طرح این موارد به فیلم‌هایی که درباره این موضوعات ساخته شده‌اند و کارگردان‌هایی که در این حوزه‌ها موثر بوده‌اند نیز اشاره می‌کنیم.
وکیلی با تاکید بر لزوم برگزاری در گفت‌وگوهای چالشی، اظهار کرد:
در این برنامه حتما به تضارب آرا توجه می‌کنیم؛ چراکه اگر در مباحث نظری به کارشناسان رجوع نکنیم، کل برنامه در یک تیتر خلاصه می‌شود. نمی‌توان با پز روشنفکری و نهایتا از بر کردن یک سری تیتر راجع به سواد سینمایی، یک ساعت و ربع برنامه روی آنتن تلویزیون داشته باشیم. بر همین اساس هم حتما از افرادی که دانش‌آموخته این حوزه هستند و تجارب آکادمیک زیادی دارند، برای تولید محتوا استفاده می‌کنیم.
تهیه‌کننده برنامه «شب سینما» درباره حضور فراستی به عنوان مجری برنامه و حواشی که پیشتر در حوزه نقد سینما داشته است، گفت:
شاید در چند سال اخیر آقای فراستی مجری تند و تیزی در ذهن مخاطب باشد، اما او در اواخر دهه شصت و دهه‌های هفتاد و هشتاد کمک شایانی به نقد سینمای ایران کرد و از همان زمان هم نگاه درستی به بحث‌های نظری داشت.
او افزود:
همچنین وقتی در برنامه «شب سینما» راجع به فیلمی صحبت نمی‌شود و موضوع اصلی مباحث نظری است، دیگر مباحث حاشیه‌ای وجود ندارد. اگر می‌خواستیم راجع فیلمی صحبت کنیم و نظرات موافق و مخالف را درباره آن مطرح کنیم، آنگاه برنامه چالشی و بحث سلیقه‌ای می‌شد. اما در مباحث نظری نمی‌توان سلیقه‌ای صحبت کرد؛ چراکه پای دانش در میان است. اگر قرار است نظری داده شود حتما باید با فکت همراه باشد؛ بنابراین در این برنامه مسعود فراستی منتقد نیست، بلکه مجری کارشناس است.
منبع: ایسنا
نظرات