مخاطبان و عاشقان سینما (سینهفیل ها) قطعاً گرایشات و حتی تعشقاتی به تشکیل و شرکت در محافلی برای تبادل نظر پیرامون سینما و آثارش را داشتهاند، محافلی که بتوانند در آن نه تنها اظهار نظر کنند بلکه به ارزیابی آثار سینمایی بپردازند و البته از نظرات و ارزیابیهای سایرِ مخاطبان سینما و عشاقِ آن مطلع یا بهرمند شوند. درجهانِ دیجیتال و اقیانوس وسیعِ وب، سایتهای بسیاری برای ارضا و این رفع نیاز مخاطبان به وجود آمدهاند اما معدود سایتهایی توانستهاند با استراتژیهای خود و ترفندها و آپشنهایی که برای جذب مخاطبان بکار میبرند در سطح جهانی مخاطبان زیادی را به سمت خود بکشانند؛ اگر از غول وبسایتهای سینمایی جهان یعنی IMDb عبور کنیم، یکی از همین معدود سایتها، سایت Metacritic (متاکریتیک) میباشد که البته آنقدر نیز از اهمیت، جامعیت و اعتبار برخوردار است تا سایت IMDb درکنار نمراتِ مخاطبان سینما (که -به درست یا غلط- خود، بعنوان یک نماد و معیار در سطح محافل سینمایی و جهان محسوب میشود) نمرات و ارزشگذاریهای سایت متاکریتیک را هم بعنوان معیاری در سایت خود بگنجاند. این اعتبار و البته جذابیت به این علت است که وبسایت متاکریتیک دست بر روی نظراتِ عاشقانِ مکتبرفتهی سینما یعنی «منتقدان» گذاشته است. Metacritic با گردآوری نقدها و نظرات منتقدانِ برجسته و معتبرِ سینمایی و به نمایشگذاشتنِ آنها در شمایلِ ارزشگذاریِ خاصی که در ادامه شرحشان میدهیم، آن روی دیگر نگاه به سینما را برای مخاطبان میسر کرده است. البته لازم به ذکر است که وبسایتِ Metacritic تنها مختص به جهان و مدیوم سینما نیست بلکه به مدیومهای تلویزیون (سریالها)، موسیقی و بازیهای ویدیویی (ویدئو-گیم) نیز میپردازد و نقدهای پیرامون آنها را نیز گرداوری کرده است (و به تبع وسعت بخشیدن به دایرهی مخاطبان خود).
متاکریتیک با سه رنگ سبز، زرد و قرمز، دیدگاه منتقدان نسبت به فیلم یا عنوان موردنظر را در کنار یک عدد که نهایت آن ۱۰۰ است نشان میدهد. رنگ قرمز (۰-۳۹) نشان از نقد غالباً منفی منتقدان به یک فیلم است، رنگ زرد (۴۰-۶۰) نظر متوسط و رنگ سبز (۶۱-۱۰۰) نیز نقد عموماً مثبت به شمار میرود. حال نکاتی مهمی که در ارزشگذاری و رتبهبندی فیلمها، مدنظر سایت متاکریتیک هست را به اختصار شرح میدهیم:
۱- فیلمی در ارزشگذاری متاکریتیک قرار میگیرد که حداقل ۴ نقد از ۴ منتقدِ معتبر دریافت کرده باشد؛ پس ممکن است اثرِ سینمایی باشد که مخاطبان زیادی آن را دیده و نمره داده باشند اما بدلیل نرسیدن به این حدنصابِ مدنظر (۴ نقد) در فهرست متاکریتیک جایی نداشته باشند (مثلا خیلی از آثار سینمای بالیوود)
۲- نمرات منتقدین با توجه به حداکثر نمره درنظر گرفته میشود و در سیستمِ سایت به ۱۰۰ تبدیل میشود؛ یعنی برای مثال منتقدی که به فیلمی نمره ۴ از ۵ داده باشد در متاکریتیک، نمره ۸۰ به حساب میآید.
۳- متاکریتیک با توجه به سابقه و اعتبار هر منتقد، ضریب خاصی را به نقد او اختصاص میدهد که در میانگین نهایی، نمرهها با توجه به ضریبهای موجود تغییر کرده و در نهایت کیفیت فیلم موردنظر را نشان میدهد (مثلا منتقد مشهور و برجستهای همچون «راجر ایبرت» اگر به فیلمی نمره ضعیفی بدهد، در میانگینِ نهایی امتیاز فیلم تاثیر زیادی دارد و به نوعی باعثِ کشیدگی منفی برای آن فیلم میشود و بالعکس) [مهمترین نکته که اعتبار خاصی به متاکریتیک بخشیده است]
۴- در فهرست برترینهای سایت متاکریتیک فیلمهایی در لیست نهایی وارد شدهاند که حداقل ۹ نقد برایشان وجود داشته باشد؛ پس فیلمهایی همچون «لورنس عربستان» یا «هفت سامورایی» با اینکه امتیاز عالیِ ۱۰۰ و ۹۸ را کسب کردهاند اما به دلیل نرسیدن به حدنصابِ مدنظر سایت متاکریتیک (۹ نقد) در فهرست برترینها قرار نگرفتهاند.
با توضیح و توصیفاتِ فوق، ممکن است برخی از مخاطبان سینما به دیدن فهرستبرتر این سایت معروف و معتبر علاقه داشته باشند و ما نیز تصمیم گرفتهایم فیلمهایی که امتیاز عالیِ ۹۵ تا ۱۰۰ را در این سایت کسب کردهاند را در چند مقاله به شما معرفی کنیم. امتیاز ۹۵-۱۰۰ نمرهی بسیار بالایی هست که نصیب هر فیلمی نمیشود و از بین ۱۲هزار فیلم موجود در سایت متاکریتیک، تنها ۶۱ فیلم توانستهاند به این امتیاز برسند.
در پایان نیز نکات مهمی که در این فهرست وجود دارد را برای مخاطبان ذکر میکنیم. با سینمافارس همراه باشید.
همانطور که گفتیم ۶۱ فیلم در تاپ-لیست سایت متاکریتیک با نمرهی ۹۵ به بالا ثبت شدهاند که از این بین ۱۶ فیلم نمره ۹۵ را به خود اختصاص دادهاند و باتوجه به همان معیارهای متاکریتیک که پیشتر گفته شد آنها را فهرست کردهایم و در این مقاله قرار است به معرفی این ۱۶ فیلم بپردازیم.
۶۱- Wall-E (2008) 95
رتبه ۶۱ ام این فیلم متعلق به انیمشینِ «وال-یی» ساختهی «اندرو استنتون» میباشد. این انیمیشن که برندهی جایزه بهترین انیمیشن در اسکار همان سال نیز شده است، یکی از بهترینهای تاریخِ سینما و گونهٔ انیمیشن میباشد به طوریکه کریستوفر نولان از این فیلم به عنوان یکی از آثار الهام بخش در ساخت فیلم بین ستارهای نام برده است.
خلاصه داستان:
هفتصد سال از ترک زمین توسط انسانها سپری شده، و آنچه که بر روی کرهٔ زمین باقیمانده، کوهها زباله و آهنپارهٔ انباشتهاست. وال-ئی ربات هوشمند آشغالجمعکنی است که مأموریت دائمش، فشردهسازی و جمعآوری این پسماندها و آلودگیهای صنعتی است. روزی وال-ئی مشغول کار است که سفینهای غولپیکر از فضا فرود میآید و مهمان کوچکی را بهمراه خود میآورد. این مهمان ایوا نام دارد…
۶۰- A Separation (2011) 95
رتبه ۶۰ ام متعلق به فیلمی از سینمای کشورمان ایران است؛ «جدایی نادر از سیمین» با نام جهانی «یک جدایی» ساختهی «اصغر فرهادی» که در سال انتشارش همچون بمبی در محافل سینمایی جهان صدا کرد، باعث شد نام سینمای ایران در سطح جهانی بر سر زبانها بیفتد. «یک جدایی» همچنین توانست جایزه بهترین فیلمِ خارجیزبان را از آکادمیهای معتبری همچون اسکار و گلدنگلوب تصاحب کند و نیز هنوز که هنوز است در فهرست برترینهای نشریات و سایتهای معتبری همچون «گاردین» قرار دارد.
خلاصه داستان:
سیمین میخواهد بههمراه همسرش نادر و دخترش ترمه از ایران برود و همهٔ مقدمات این کار را فراهم کرده. اما نادر نمیخواهد پدرش را که از بیماری آلزایمر رنج میبَرَد تنها رها کند. این اختلافات باعث میشود سیمین از دادگاه درخواست طلاق کند…
۵۹- Zero Dark Thirty (2012) ۹۵
رتبه ۵۹ ام متعلق به فیلم «سی دقیقه پس از نیمهشب» اثری از «کاترین بیگلو» است. این فیلم مربوط حادثهی بزرگ و معروفِ ۱۱ سپتامبر و عملیات دستگیری بنلادن هست.
خلاصه داستان:
۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ بیش از سه هزار نفر در جهنمی از دود و آتش زنده به گور شدند در حالی که فقط صدای فریاد التماسشان در پشت گوشیهای همراه باقی مانده بود. از همان موقع تلاشهای پیگیرانهای برای پیدا کردن مسئولین این حادثه و به خصوص بن لادن آغاز شد. سازمان جاسوسی آمریکا برای یافتن رهبر القاعده تمام تلاش خود را بکار میگیرد اما پیدا کردن این شخص که بیشتر عمرش را مثل یک شبح زندگی کرده سختتر از آنی است که در ابتدا میپنداشتهاند…
۵۸- Anatomy of a Murder (1959) ۹۵
«آناتومی یک جنایت» در رتبه ۵۸ ام لیستمان قرار دارد و اولین فیلم کلاسیکیست که در فهرست با آن مواجه میشویم. این فیلم با بازی «جیمز استورات» (از بازیگران مطرح و حرفهای سینمای کلاسیک) و به کارگردانی «اتو پرمینجر» ساخته شده است.
خلاصه داستان:
پل بیگلر، وکیلی که زندگی تنها و بدون سر و صدای خود را با گرفتن ماهی پر کرده است، با اصرار دوستش، پرونده ی قتلی را قبول می کند که وی را مجبور میکند تا باز هم کاری پر سر و صدا را به دست بگیرد…
۵۷- The Hurt Locker (2008) ۹۵
رتبه ۵۷ ام متعلق به فیلمِ جنگیِ «مهلکه» به کارگردانیِ «کاترین بیگلو» میباشد. این فیلم به دلیل انتشارش در آخرین روزهای سال ۲۰۰۸ نتوانست در اسکار سال ۲۰۰۹ شرکت کند اما در عوض در سال بعد با کنار زدن فیلمهایی همچون «آواتار» و «حرامزادههای لعنتی» توانست اکثر جوایز مربوط به خود را در آکادمیهای اسکار و بفتا درو کند.
خلاصه داستان:
فیلم داستان چند سرباز آمریکایی به فرماندهی گروهبان اول، ویلیام جیمز (جرمی رنر) را روایت میکند که در خاک عراق مأمور خنثی کردن بمبهای جادهای هستند. انگیزه زیاد و علاقهٔ مفرطی که ویلیام جیمز شخصاً در مأموریتهای خطیرش بروز میدهد باعث تعجب و رعب همقطارانش میشود. این وابستگی شدید ویلیام جیمز به انجام مأموریتهای خطیر و حتی خارج از وظایف تعیین شده و انگیزهٔ بالایی که در موفق انجام دادن تمام آنها دارد تا آنجا ادامه پیدا میکند که در یکی از مأموریتها…
۵۶- Snow White and the Seven Dwarfs (1937) ۹۵
جایگاه ۵۶ ام مربوط به اولین انیمیشن بلندِ تاریخ سینما و کمپانی والتدیزنی یعنی «سفیدبرفی و هفت کوتوله» میباشد که ساخت آن سه سال به طول انجامید. این انیمیشن در سال ۱۹۸۹ میلادی تحت عنوان «اثر فرهنگی، تاریخی، زیبا و قابل توجه» به فهرست «گنجینه ملی فیلم آمریکا» اضافه شد و از نگاه انجمن فیلم آمریکا، یکی از ۱۰ فیلم انیمیشن برتر جهان است.
خلاصه داستان:
ملکهای در وسط زمستان کنار پنجرهای نشسته و مشغول قلابدوزی بود که انگشتش را زخمی میکند. او با دیدن خون آرزو میکند که دختری که از او به دنیا میآید پوستی به سفیدی برف و لبانی به سرخی خون و مو وچشمانی به سیاهی قالب درخت آبنوس که در دستانش بود داشته باشد. سال بعد دختری با همان ویژگیها که ملکه آرزو کرده بود به دنیا میآید ولی ملکه هنگام وضع حمل میمیرد. اسم آن دختر را سفید برفی مینامند. سال بعد شاه همسر دیگری برای خود اختیار میکند ملکه جدید بسیار زیبا اما فوقالعاده مغرور بود. او آینهای جادویی داشت که قادر به تکلم بود یکی از وظایف آینه این بود که به ملکه اعلام کند که او زیباترین فرد روی زمین است…
۵۵- Killer of Sheep (1978) ۹۵
رتبه ۵۵ ام متعلق به فیلمیست که کارگردان، نویسنده، فیلمبردار و تهیهکننده آن یک شخص به نام «چارلز برنت» میباشد. فیلمی با نام «قاتل گوسفند».
خلاصه داستان:
استن ساعات طولانی در یک کشتارگاه در لسآنجلس کار می کند. او با همسر و دو فرزندش زندگی میکند اما یک اتفاق ناگهان زندگی او را دستخوش تغییراتی میکند…
۵۴- Double Indemnity (1944) ۹۵
رتبه ۵۴ ام را «غرامت مضاعف» ششمین فیلم و دومین فیلمِ مشهورِ فیلمساز بزرگِ کلاسیک «بیلی وایلدر»، از آنِ خود کرده است. این فیلم همچنین از آثار نمونه و مثالزدنی در ژانرِ نوآر محسوب میشود.
خلاصه داستان:
«فیلیس دیتریکستون»، فروشنده بیمه عمر «والتر نف» را اغفال میکند تا او را در کشتن شوهرش یاری دهد و مرگ او را یک حادثه جلوه دهند تا فیلیس بتواند از طریق مادهٔ غرامت مضاعف، بیمهٔ عمر شوهرش را طلب کند اما رئیس و دوست صمیمی نف و تحلیلگر بیمهٔ بارتون کییس به این ماجرا شک میکند…
۵۳- I Am Not Your Negro (2016) ۹۵
رتبه ۵۳ ام متعلق به یک فیلم مستند با نام «من کاکاسیاهِ تو نیستم» درباره تاریخ نژادپرستی در آمریکا به کارگردانیِ «رائول پگ» و صداپیشگیِ «ساموئل ال جکسون» بعنوان راوی میباشد. این فیلم توانست جوایز بینالمللی گوناگونی از جمله «بفتا» و «سزار» را از آن خود کند.
خلاصه داستان:
فیلم، مشکلات سیاهپوستان را از زاویهی دیدِ «جیمز بالدوین» فعالِ حقوقِ سیاهان، بیان میکند. «رائول پگ» برای آن که وفاداری متن را به طور کامل به جیمز بالدوین حفظ کند، روش سختی را انتخاب کرده و ۳۰ سال پس از مرگ بالدوین، تقریباً تکتک جملات فیلمنامه را از بخشی از یک کتاب نیمهتمام وی برداشت کرده است…
۵۲-My Fair Lady (1964) ۹۵
رتبه ۵۲ ام را یک فیلم دیگرِ دروکنندهی جوایز آکادمی اسکار یعنی «بانوی زیبای من» به خود اختصاص داده است. این فیلمِ موزیکال که با نقشآفرینی بازیگرِ شهیرِ تاریخ سینما «آدری هپبورن» همراه است به کارگردانیِ «جرج کیوکر» ساخته شده است.
خلاصه داستان:
پروفسور «هنری هیگینز» (رکس هریسون) استاد آواشناسی دانشگاه همراه با دوست زبانشناساش «پیکرینگ» (ویلفرید هاید-وایت) شرط میبندد که میتواند دختر گلفروش و عامی لندنی به نام الیزا دولیتل (آدری هپبورن) را تبدیل به بانویی متشخص کند که در میهمانیهای اشرافی بدرخشد…
۵۱- The Social Network (2010) ۹۵
در رتبه ۵۱ ام به اثری از «دیوید فینچر» (خالق فیلمهای شهیرِ باشگاه مشتزنی و هفت) با نامِ «شبکه اجتماعی» میرسیم که زندگیِ «مارک زاکربرگ» (خالق فیسبوک) را به تصویر میکشد. آثار فینچر با اینکه مورد پسندِ منتقدِ بزرگی همچون «راجر ایبرت» نبود اما «شبکه اجتماعی» توانست نظر او را جلب کند تا آن را بهترین فیلم فینچر قلمداد کند.
خلاصه داستان:
در سال ۲۰۰۳، مارک زاکربرگ، دانشجوی دانشگاه هاروارد بعد از شکست در برقراری رابطه با یکی از دخترهای خوابگاه، به اتاقش پناه میبرد و وبسایتی به نام فیسمش درست میکند که در آن اعضای سایت میتوانند به دختران دانشگاه از نظر جذابیتشان نمره دهند اما…
۵۰- Toy Story (1995) ۹۵
در جایگاه ۵۰ ام سایت متاکریتیک، یک انیمیشن با نام «داستان اسباببازی» قرار دارد. انیمیشنی که اگر در سال انتشارش، آکادمی اسکار جایزهای برای گونهٔ انیمیشن درنظر میگرفت بدون شک، «داستان اسباببازی» آن را تصاحب میکرد. هرچند که ایدهی ناب و عالی «جان لستر» (خالق) برای دنیای کودکان باعثشد یک فرنچایز از آن شکل بگیرد و قسمت سوم آن جایزه بهترین انیمیشن سال را از آن خود کند.
خلاصه داستان:
«اندی» پسر بچهای شش ساله است که اسباب بازیهایش را خیلی دوست دارد. اما دانستن این موضوع که اسباب بازیها زنده میشوند کمی عجیب بهنظر میرسد. «وودی»، گاو چرانی قدیمی و اسباب بازی مورد علاقهٔ اندی، رهبر تمامی اسباب بازیها در اتاق اندی است. اندی در جشن تولدش، تکاوری فضایی به نام «باز لایت یر» هدیه میگیرد و این اسباب بازی جدید جای وودی را تا حدی تنگ میکند. حس حسادت وودی منجر به چشم و همچشمی میشود….
۴۹-Carol (2015) ۹۵
در رتبه ۴۹ ام ساختهی «تاد هینز» یعنی «کارول» قرار دارد. فیلمی با مضمونِ همجنسخواهانه که شاید آن را بتوان به عنوان یک فیلم جریانساز در محافلِ جوایزِ سینمایی قلمداد کرد.
خلاصه داستان:
در دهه ۵۰ میلادی دختر جوان و عکاسی به نام «ترز» (رونی مارا) به طور اتفاقی با زنی به نام «کارول» (کیت بلانشت) در فروشگاه آشنا میشود و برحسب اتفاقی رابطهای میان آن دو شکل میگیرد…
۴۸- Beauty and the Beast (1991) ۹۵
جایگاه ۴۸ ام به یک انیمیشن دیگر از کمپانیِ بزرگ والت دیزنی با نام «دیو و دلبر» تعلق دارد. این انیمیشن که جایزه بهترین ترانه و موسیقیِ اسکار را نیز برنده شده است، اقتباسی از نویسنده فرانسوی «ژنیماری لی پرنس» میباشد.
خلاصه داستان:
زنی جادوگر، شاهزادهای مغرور را اسیر یک طلسم میکند تا او تا زمانی مشخص و پرپر شدن گلبرگهای یک گل رز به یک دیو تبدیل شده و زندگی کند. در سوی دیگرِ داستان دختری زیبارو به دنبال اتفاقاتی سر از قصرِ دیو در میآورد…
۴۷- Portrait of A Lady on Fire (2019) ۹۵
رتبه ۴۷ ام را یک فیلم فرانسوی و البته متأخر در سالِ پیشین (۲۰۱۹) از آن خود کرده است. فیلمی دگرباشانه با نام «پرترهٔ دوشیزهای شعلهور» که جایزه «نخل دگرباشان» فستیوالِ کن را آنهم برای نخستین بار توسط یک فیلمساز زن «سلین سیاما» بدست آورد.
خلاصه داستان:
در اواخر قرن هجدهم، ماریان که نقاش زن جوانیست، به شاگردانش نقاشیِ چهره درس میدهد. یکی از شاگردانش نام تابلویی که بیاجازه در کارگاه آورده است را از او میپرسد، که ماریان آن را همنام با عنوان فیلم، «پرترۀ دوشیزهای شعلهور» ذکر میکند. این کار باعث یه یاد آوردنِ خاطراتی میشود…
۴۶- The Wild Bunch (1969) ۹۵
جایگاه ۴۶ ام که بهترین جایگاه میان فیلمهای با نمرهٔ «۹۵» در سایت متاکریتیک هست، متعلق به یک فیلم در ژانر وسترن با نام «این گروه خشن» ساختهی «سام پکینپا» میباشد. این فیلم از نگاه «انجمن فیلم آمریکا» یکی از ۱۰ فیلم برتر در سبک وسترن است.
خلاصه داستان:
تکزاس، سال ۱۹۱۴. “پایک بیشاپ” (هولدن) و دارودستهاش شامل “داچ” (بورگناین) و چند هفتتیرکش ماهر دیگر، دست به سرقتی میزنند که به کشتاری بیرحمانه میانجامد. سپس به مکزیک میروند و قطاری حامل مهمات را برای ژنرال یاغی مکزیکی، “ماپاچه” (فرناندز) غارت میکنند. در تمام این مدت “دیک تورنتن” (رایان) هم دست سابق “پایک” با افرادش قصد شکار آنان را دارند اما…
همانطور که دیدیم ۱۶ فیلم با امتیاز عالی ۹۵ در سایت متاکریتیک را فهرست و معرفی کردهایم. در بخشهای بعدی نیز به فیلمهای مرتبط با هر نمره میپردازیم و همینطور تا به بالا و رأس فهرست برسیم.
حال در اینجا نکات بخش اول را به اختصار ذکر میکنیم:
۱- تنها دو فیلم در فهرست اولیه، از محصولات سینمای آمریکا و هالیوود نبوده اند؛ یکی از ایران (جدایی نادر از سیمین) و دیگری از فرانسه (پرترهٔ دوشیزهای شعلهور)
۲- در این بخش ۴ فیلم، از سبک و گونهی انیمیشن میباشند که تمامیشان مستقیم یا غیرمستقیم به شرکت بزرگ «والت دیزنی» مربوط میشوند.
۳- تنها اثر مستند در این بخش «من کاکاسیاه تو نیستم» میباشد.
۴- پنج فیلم از آثار دوره کلاسیک هستند که حتی یکی از آنها در جایگاه نخست این بخش (رتبه ۴۶) قرار دارد (این گروه خشن)
۵- تنها فیلم وسترنِ، «این گروه خشن» هست که بهترینِ فهرستِ فیلمهای با امتیاز ۹۵ نیز میباشد.
۶- شش فیلم در این بخش از محصولات دهه اخیر میباشد که یکی از آنها نیز محصول سال ۲۰۱۹ هست و در مجموع ۹ فیلم در این بخش از تولیدات سینمای قرن ۲۱ میباشد.
همچنین میتوانید ادامه این فهرست را در بخشهای دوم و سوم و چهارم مشاهده کنید.
نظرات